«Κάστρο μικρό είναι και στενούτσικο, το μάκρος του πάει από Βοριά σε Νότο, όπως είναι θεμελιωμένο και το βουνό. Η πόρτα βρίσκεται κατά το ηλιοβασίλεμα, μικρή και πλουμισμένη με κεραμίδια, που’ναι κι όλο-όλο το στολίδι το»
(Φώτης Κόντογλου (1962), Το Κάστρο του Γερακιού, εκδ. Πειραϊκή- Πατραϊκή, αριθ. 84, σ. 28.)
Το 1209 επί Φραγκοκρατίας, στην κορυφή επιμήκους λόφου του Πάρνωνα στα ανατολικά του σημερινού οικισμού, χτίστηκε το Κάστρο του Γερακίου από το Γάλλο βαρόνο Γκι Ντε Ντιβελέ. Ήταν ενδιάμεσος σταθμός για την επικοινωνία με φωτιές, ανάμεσα στα κάστρα του Μυστρά και της Μονεμβασίας.
Σώζεται μεγάλο μέρος του, έχει ακανόνιστη, περίπου τετράπλευρη κάτοψη, με μεγάλους γωνιακούς πύργους και ακολουθεί αρχιτεκτονική ορεινών κάστρων της εποχής. Επίσης, παρουσιάζει μια Β’ φάση ενίσχυσής του, που αποδίδεται στην περίοδο που περιήλθε στους Βυζαντινούς. Γύρω και μέσα στο Κάστρο, η κατοίκηση υπήρξε έντονη στα υστεροβυζαντινά χρόνια (13ος – 15ος αι.) Σώζονται πολυάριθμα σπίτια, ναοί και παρεκκλήσια.
Εκτός της σπουδαιότητας των μνημείων του, έχει και εθνική σημασία. Βρίσκεται στο μέσο περίπου του δρόμου Μυστρά – Μονεμβασίας. Ήταν ο στρατιωτικός σταθμός που εξασφάλιζε τη συγκοινωνία των δυο μεγάλων εκείνων βυζαντινών κέντρων: του Δεσποτάτου του Μυστρά και της πρωτεύουσας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Οι Εκκλησίες του Κάστρου
Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής
Σταυρεπίστεγου τύπου ναός υστεροβυζαντινών χρόνων με ερειπωμένα σήμερα προσκτίσματα στα βόρεια και τα νότια. Από τη ζωγραφική του, που κατά κύριο λόγο ανήκει στο πρώτο μισό του 15ου αιώνα σώζεται μεγάλο μέρος. Ενδιαφέρουσα η παράσταση με τις έξι παραστάσεις των δωρητών της εκκλησίας, στο δυτικό τοίχο και της Αγ. Παρασκευής, στο βόρειο, την οποία περιβάλλει πώρινο προσκυνητάρι με ανάγλυφες και χαραγμένες διακοσμήσεις με γεωμετρικά σχέδια και ζώα.
Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου
Ένας από τους σημαντικότερους ναούς στο κάστρο Γερακίου είναι ο Ι.Ν. του Αγίου Γεωργίου. Αρχικά ο ναός αυτός είχε κτιστεί σαν δίκλιτος ναός (11ος αιώνας). Αργότερα κατά την εποχή της Φραγκοκρατίας έγιναν διάφορες προσθήκες προστέθηκε στα νότια 3ο κλίτος και στα δυτικά προστέθηκε νάρθηκας. Διασώζονται αξιόλογες τοιχογραφίες βυζαντινής τεχνοτροπίας, που χρονολογούνται προς τα τέλη του 13ου με αρχές του 14ου αιώνα. Διασώζεται επίσης αξιόλογο προσκυνητάρι διακοσμημένο με φράγκικα στοιχεία, το οποίο περιβάλει την τοιχογραφία του αγίου Γεωργίου. Στο ιερό υπάρχει τοιχογραφία του Επισκόπου Μονεμβασίας Πέτρου, που είχε λάβει μέρος στη Ζ Οικουμενική Σύνοδο (787 μ.Χ.).
Δείτε ακόμα ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
